Voeding bij kanker - gezond, maar ook gewoon haalbaar 

Over voeding bij kanker is zó veel te vinden. Er zijn diëten die je van alles beloven — van holistisch tot veganistisch, van suikervrij tot intermittent fasting — en iedereen lijkt er wel een mening over te hebben. Of een wonderverhaal.

Ik heb daar eerlijk gezegd altijd een beetje mijn twijfels bij. Wat voor de één werkt, hoeft voor de ander niet te werken. En zolang er geen echt bewijs is dat één bepaald dieet kanker kan voorkomen of genezen, hou ik het liever bij wat logisch voelt: goed, vers en zo onbewerkt mogelijk eten.

Voor mij betekent dat: genoeg groenten en fruit, voldoende eiwitten om mijn lichaam te ondersteunen, en voeding die zo min mogelijk bewerkt is. Zelfgemaakt in plaats van uit pakjes, vers in plaats van voorverpakt. Als het lukt, kies ik graag biologisch — gewoon omdat ik het fijn vind te weten dat er minder chemische troep aan te pas komt, in mijn eten én bij de dieren die het leveren.

Maar uiteindelijk geloof ik niet in perfect eten. Ik geloof in bewust eten. Kleine, haalbare stappen die je lichaam helpen om te herstellen, zonder dat je jezelf gek maakt met regels of verboden lijstjes.

Wat wél goed is om extra op te letten

Er zijn bepaalde voedingsstoffen waarvan we wéten dat ze belangrijk zijn, zeker tijdens of na een behandeling:

🥦 Groenten: vooral de groene en felgekleurde soorten — denk aan broccoli, boerenkool, spinazie, wortels, paprika, bietjes. Die zitten vol antioxidanten, vezels en vitamines.

🍎 Fruit: kies voor variatie en kleur. Bosbessen, frambozen, sinaasappel, appel, kiwi – elk fruitsoort heeft zijn eigen voordelen.

🥜 Eiwitten: belangrijk voor spierherstel en energie. Denk aan vis, kip, eieren, peulvruchten, tofu, noten en zaden.

🌾 Volkorenproducten: zoals havermout, zilvervliesrijst, volkorenpasta of brood. Ze geven langzame energie en veel vezels.

🥕 Gezonde vetten: olijfolie, avocado, vette vis (zoals zalm of makreel), noten en zaden helpen bij herstel en ontstekingsremming.

💧 Voldoende vocht: water, thee of soep — zeker bij vermoeidheid of tijdens behandeling is goed drinken belangrijk.

En verder: eet gevarieerd, luister naar je lijf, en gun jezelf af en toe ook iets lekkers zonder schuldgevoel. Gezond eten is belangrijk, maar plezier in eten misschien nog wel meer.

Fouten Maken Mag, Maar Deze Hobbels Sla Je Beter Over!

Je zit al in de mallemolen van behandelingen; je hebt wel wat beters te doen dan je lichaam onnodig extra werk bezorgen. Ik ben geen ervaringsdeskundige, maar ik weet: sommige adviezen lijken open deuren, maar we trappen er toch allemaal weleens in. Om je reis zo soepel mogelijk te laten verlopen, zijn dit de belangrijkste dingen die je nu even in de ijskast (of de prullenbak) moet zetten.

⚔️ De Absolute Saboteurs (Stop Hiermee!)

Laten we beginnen met de meest cruciale 'don’ts'. Als je rookt, is 🚬 stoppen met roken de meest impactvolle, dapperste daad die je voor je herstel kunt verrichten. Roken is een saboteur die de effectiviteit van de beste medicijnen in gevaar brengt, het infectierisico verhoogt en de kans op een nieuwe kanker vergroot. Daarnaast is 🍷 alcohol drinken tijdens deze periode uit den boze. Alcohol is een bewezen kankerverwekkende stof en tijdens de behandeling is het dubbel zo schadelijk: het belast de lever enorm en kan gevaarlijke interacties met je medicatie veroorzaken. Geef je lever die rust die het verdient.

💊 De Behandeling en Voedings-Valkuilen

Tijdens de behandeling voelt je lichaam al als een laboratorium. Ga er niet zelf nog een schepje bovenop doen. Vermijd 🥣 rigoureuze 'kanker uithonger' diëten zonder medisch toezicht; je lichaam heeft nu juist voldoende calorieën en eiwitten nodig om de storm te doorstaan en te herstellen. Raadpleeg hierover altijd een oncologisch diëtist.

Wees ook extreem voorzichtig met supplementen: 💊 neem NOOIT hoge doses vitaminen, antioxidanten of kruiden zonder overleg met je arts. Die pot met twintig keer de aanbevolen dosis kan zomaar je chemo verstoren. Let daarnaast op met voedsel dat de medicatie kan beïnvloeden, zoals de verraderlijke 🍊 grapefruit; deze kan ervoor zorgen dat je medicatie te hoog in je bloed blijft hangen. Vraag je arts om een 'Grapefruit-check'.

🦠 Voedselveiligheid: De 'Rauw Vorm' Ban

Omdat je immuunsysteem nu aan het dutten is, moet je extreem pietluttig zijn over voedselveiligheid. Zeg tijdelijk 'nee' tegen de 🍣 'Rauwe Romantiek': mijd rauw vlees (carpaccio), rauwe vis (sushi) en ongepasteuriseerde zuivel en zachte schimmelkazen. Alles goed verhitten is het devies om infecties te voorkomen.

Probeer ook 🍟 'lege calorieën' te beperken. Ultra-bewerkt voedsel, zoals frisdrank, chips, snoep en veel gebak, levert geen bouwstoffen voor herstel, maar zorgt alleen voor energiedips en onnodige belasting van je systeem. Je hebt voedzame maaltijden nodig voor de strijd.

🏃 Lichaam in Beweging: De Gouden Balans van Wel en Niet Doen Tijdens Kanker

Toen ik de diagnose kreeg, dacht ik: "Nu moet ik straks plat." Fout! Beweging is nu misschien wel belangrijker dan ooit, maar wel met een handleiding. Je bent nu geen marathonloper meer, maar een overlever in de training. Hier is de gouden balans tussen wat je absoluut wél moet doen, en wat je beter kunt laten.

✅ Wat je WEL moet doen (Het Nieuwe Normaal)

Beweging helpt tegen vermoeidheid, verbetert je stemming, en helpt de behandeling beter te doorstaan. Dit is waar je op moet focussen:

• Luister naar het Dagritme, niet de Kalender: Accepteer dat elke dag anders is. Plan beweging flexibel. Voel je je goed? Loop dan 20 minuten. Voel je je minder? Ga dan 5 minuten rekken op de bank. De prestatie is nu dat je iets doet.

• Regelmatig, Licht en Kort: Doe liever drie keer per dag tien minuten een lichte activiteit (een rondje om het huis, traplopen, huishouden) dan één keer een uur proberen te sporten. Dit houdt je energie constanter.

• Kies voor Weerstand: Probeer niet alleen cardio, maar doe ook lichte krachttraining (met elastieken of waterflesjes). Dit helpt enorm tegen de afbraak van spiermassa (een bijwerking van veel behandelingen).

• Zoek Professionele Begeleiding: Een oncologisch fysiotherapeut is je coach! Zij weten precies hoe jouw lichaam reageert op de behandeling en passen de training veilig aan op jouw energieniveau en conditie.

❌ Wat je NIET moet doen (De Grote 'Don’t Push It' Regels)

Deze regels voorkomen dat je je lichaam overbelast, wat je herstel juist kan vertragen. Dit zijn de hobbels die je beter kunt vermijden:

• 🛏️ De Bedbank-Val Onderschatten: Niet te lang blijven liggen! Rust is zalig, maar volledige bedrust maakt je alleen maar vermoeider op de lange termijn. Zie de bank als een pauze, niet als een eindstation.

• ⏱️ Harder Trainen dan de 'Praattest' Toelaat: Trainen tot je erbij neervalt is uit den boze. Als je tijdens de activiteit niet meer in staat bent om een gesprek te voeren, is de intensiteit te hoog. Je training mag je niet volledig buiten adem maken.

• 🔥 Sporten met Koorts of Pijn: Voel je je ziek, heb je koorts (boven 38°C) of heb je een actieve ontsteking/infectie? Dan is het tijd voor volledige rust. Je lichaam heeft nu alle energie nodig voor de interne strijd. Sporten terwijl je koorts hebt, kan gevaarlijk zijn.

• 🤕 Negeer Nieuwe Pijn: Heb je (nieuwe) ernstige pijn, vooral bij uitzaaiingen (metastasen)? Stop direct! Zware krachttraining met het betreffende lichaamsdeel moet vermeden worden om risico’s te voorkomen. Raadpleeg altijd je arts of fysiotherapeut bij twijfel.

• 🚫 Trainen op Dagen van Totale Uitputting: Voel je je écht totaal uitgeput (extreme vermoeidheid die niet beter wordt na rust)? Dan is het niet de dag voor een rondje hardlopen. Accepteer de nieuwe, lagere grens. Je hoeft je niet te bewijzen.

💖 De Ultieme Overwinning: Mildheid en Veerkracht

Nu je de lijst met Do’s & 'Don’ts hebben doorgenomen – van de risico’s in de koelkast en de sportschool – komt alles neer op één cruciale les: Wees mild voor jezelf.

Al deze regels gaan niet over perfectie of straffen; ze gaan over liefdevolle zelfzorg en het slim managen van je energie. Je lichaam vecht een zware strijd, en jouw taak is om goed ervoor te zorgen. 

Door bewust te kiezen voor veilige voeding, lichte beweging, ben je niet aan het inleveren, maar ben je juist actief aan het bijdragen aan je eigen herstel.

Accepteer de nieuwe, lagere grens en geef jezelf een schouderklopje voor elke kleine, gezonde keuze. Die veerkracht zit al in jou. Door slimme keuzes te maken, voed je die kracht en maak je de hobbels in je leven iets minder scherp.